Eğitimci - Yazar  Ahmet BAKTIR
Köşe Yazarı
Eğitimci - Yazar Ahmet BAKTIR
 

MUHTARLIK ve MUHTARLARIMIZ

Muhtarlar seçimle işbaşına gelen ve her daim halkın hizmetinde olan temsilcilerdir. Köy ya da mahallenin yasalarla belirtilmiş işlerini yürütmek üzere, o köyde ya da mahallede oturanlarca seçim yoluyla göreve getirilmiş kimseye “muhtar” deniyor. Yerel yönetimler seçimlerinde belediye başkanı, belediye meclis üyelerinin yanı sıra muhtar seçmek için de oy kullanılıyor. Çok sayıda görevi bulunan muhtar kaymakamlığa bağlı olarak görevlerini yerine getiriyor. Muhtarlığın yetki ve sorumlulukları artmasının yanı sıra, maaş, emeklilik hakkı, muhtarlık evinin yapılması, Cumhurbaşkanı tarafından külliyeye davet edilmesi, yurt dışına tarihi-turistik seyahate gönderilmesi ve en önemlisi de ömür boyu silah taşıma hakkı verilmesi seçilmek isteyenlerin sayısında artışa yol açıyor. Cazibeli meslek haline gelen muhtarlık için Hacılar İlçemizde daha şimdiden aday patlaması yaşanıyor. Her muhtarlık bölgesi için 3-5 adayın olabileceğini varsayarsak yarışa katılacak muhtar adayı sayısının 40-50 civarında olması bekleniyor. Bize de adaylara şimdiden başarılar dilemek kalıyor. Muhtarlığın Tarihçesi : Günümüzde olan şekli ile muhtarlık birimlerinin temelleri ilk olarak 1829 senesinde İstanbul'da atılmıştır. İkinci Mahmut'un Yeniçeri Ocağı'nı ortadan kaldırması sonucu Yeniçerilerin yokluğunda tehlikeye meydan vermemek ve küçük birimlerin güvenliğini koruyabilmek için muhtarlık teşkilatını kurmuştur. 19 Yüzyılda devlet halk ilişkilerinin iyileştirilmesi amacıyla merkezi idarenin bir parçası olarak bazı yardımcı mahalli örgütler kurulmuştur. Mahalle muhtar ve ihtiyar heyetleri de bu kuruluşlardandır. 1864 Tarihli Vilayet Nizamnamesi ile hukuk sistemimiz içinde yer alan mahalle muhtarlığının kanunların ve emirlerin ilanı, tebligatta ve vergi toplamada idareye yardımcı olmak, yaralama, öldürme olaylarının haber verilmesi gibi görevleri vardır.(Bunlar, bugünkü görevlerinin de temelidir.) Mahalle muhtar ve ihtiyar heyetleri, 1913 tarihli İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanunu ile kaldırılmış olduğu halde, varlıklarını mahallelerdeki kamu hizmetlerinin bir gereği olarak 1933 yılına kadar fiilen sürdürmüşlerdir. Bu tarihte çıkartılan 2295 sayılı kanunla varlığı sona erdirilen kuruluşun görevlerini, devletin tayin ettiği kişi, zabıta ve belediye gibi bazı kuruluşların yapması öngörülmüştür. Ancak, on yıllık bir uygulama mahalle muhtarlığının boşluğunun doldurulmasının mümkün olmadığı görüldüğünden, 1944atarihli ve 4541sayılı Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetlerinin Teşkiline Dair Kanun ile Kanunun uygulama şekil ve esaslarına dair 1945 tarihli tüzük çıkarılmıştır ve bugünkü şeklini almıştır. Türkiye'de yaklaşık 17 bin mahalle muhtarı ve 36 bin köy muhtarı olmak üzere toplamda yaklaşık 53 bin adet muhtarın olduğu bilinmektedir. 1834 Tarihli Kayseri Temettuat Defteri'ne Göre: Hacılar karyesi bu tahririn yapıldığı sırada (1834); Yukarı Mahalle, Orta Mahalle ve Aşağı Mahalle olmak üzere üç küçük idarî birimden oluşmaktadır. O tarihte Hacılar karyesinin her mahallesinde bir cami, bir imam, bir muhtar ve bir de muhtar yardımcısının varlığı ve bunların isimlerinin zikredildiği görülmektedir. Yukarı mahalle: Devecioğlu Ahmet Efendi – İmam, Emir Mustafa oğlu Hacı Memiş – 1. Muhtar , Poturoğlu  Hasan – 2. Muhtar Orta  Mahalle: Hacı Şeyh Efendi – İmam , Karagözoğlu Hacı Mehmet Ağa – 1. Muhtar , Köseoğlu Mehmet- 2. Muhtar Aşağı Mahalle: Hacı Ahmet Efendi – İmam, Kördelioğlu Ahmet – 1. Muhtar , İsaoğlu Mehmet – 2. Muhtar  Bu verilere göre 18.yy ait kayıtlara göre Hacılar, 2150 nüfusuyla kayserinin en kalabalık merkez köylerinden biri olduğu görülmektedir. 1913-1924 Osmanlıdan Cumhuriyete Geçiş döneminde;  Bu dönemde, Pıskıl Hoca ( Mustafa Mutlu ) nüfus işlemleri, askerlik işlemleri, asayiş işleri v.s. muhtar ve ihtiyar heyetinin üstlendiği görevleri Devlet adına yerine getirmiştir. Resmi anlamda muhtar olmasa bile, fiilen muhtar, hatta daha da yetkiliymiş. 19.yy ikinci yarısına ait kayıtlarında;  Hacılarda Yukarı, Aşağı, Orta ve Bölük mahalleleri olmak üzere dört adet mahalle bulunmaktadır. Bu mahalleler içerisinde nüfus yoğunluğu bakımından 229 hane ile en kalabalık olan Aşağı Mahalledir. En küçük mahalle ise 48 hane nüfus bulunan Bölük Mahallesidir. Önceleri Yukarı Mahalleye dâhil olan bu yer, burada oturan halkın kendi arzularıyla bölünmelerinden teşekkül etmiş bir mahalledir. Bölündüklerinden dolayı da Mahallenin adı Bölük Mahallesi olarak kalmıştır. Yukarı Mahalle 174 hane olup köyün ikinci büyük mahallesidir. Orta Mahallede 165 hane bulunmaktadır.  Türkiye Cumhuriyetinin yeniden yapılanmasıyla birlikte; Hacılar Karyesi yerine Hacılar Köyü kullanılmış,  “Hacılar Köy Odası”nın yerini “Muhtar Evi” almıştır. Nahiye Müdürü yerini İlçe Kaymakamı almıştır. Muhtar İhtiyar Meclisi-Heyeti yerini Muhtar Azası almıştır. Günümüze Gelindiğinde; Bugün itibariyle nüfusu 12426'dır.12 mahallesi vardır. Akdam Mahallesi 885, Akyazı Mahallesi 1441, Aşağı Mahalle 1346, Beğendik Mahallesi 1310, Erciyes Mahallesi 1718, Hürmetci Mahallesi 178, Karpuzsekisi Mahallesi 751, Orta Mahalle 372, Sakarçiftliği Mahallesi 295, Yediağaç Mahallesi 472, Yeni Mahalle 1682, Yukarı Mahalle 1976. Geçmişten Günümüze Muhtarlarımız ( Cumhuriyet Dönemi )  Akdam Mahallesi,  Sıtkı Gürlaş, İbrahim Aktaş, Zafer Gürlaş  Akyazı Mahallesi,  Mustafa Bebütoğlu, Osman Kış, İbrahim Yılmaz, Şeref Eldem, Metin Ceyhan Aşağı Mahalle,  Hasan Hüseyin Yılmaz, Nasıf Mercimek, Hacı Mehmet Nazlı, Hasan Aktaş, Mustafa Egi, Şükrü Yıldırım, Yavuz Mutlu   Beğendik Mahallesi,  Nafiz Özdemir, Mahmut Günek Erciyes Mahallesi,  Hamit Aysu, Şeref Demirel Hürmetci Mahallesi,  Hilmi Kemer, İlyas Kemer, Hamdi Şamlı, Muammer Kemer, Muharrem Kemer, Karpuzsekisi Mahallesi,  Seyfi Yılmaz, Mehmet Küçük, Hayrullah Aslı, Hacı Mehmet Şafak, Ali Bacak, Mustafa Koçak, Hamdi Tarla, Zekeriya Küçük, Kadir Açıkgöz  Orta Mahalle,  Hasan Hüseyin Fidan, Mehmet Doğan, Mustafa Karaca, Cevdet Sağlamtaş, Hüseyin Bozdağ, Hamdi Burcu, Recep Aykut, Salih Aykut, Osman Guman  Sakarçiftliği Mahallesi,  Seyit Mehmet Türkmen, Mustafa Demirci, İbrahim Demirci, İsmail Dede, Kadir Muslu, Mustafa Arif Demir, Hasan Çiflikçi  Yediağaç Mahallesi,  Fevzi Kuş, Yusuf Yılmaz Yeni Mahalle,  İsmail Küçük, Ramazan Cingil   Yukarı Mahalle,  Mehmet Baktır, Mustafa Gürbüz, Seyfi Baktır, İsmail Çatal, Seyit Ahmet Baktır, Ahmet Herdem, Şerafettin Baktır, Ömer Günek
Ekleme Tarihi: 30 Nisan 2019 - Salı
Eğitimci - Yazar  Ahmet BAKTIR

MUHTARLIK ve MUHTARLARIMIZ

Muhtarlar seçimle işbaşına gelen ve her daim halkın hizmetinde olan temsilcilerdir.
Köy ya da mahallenin yasalarla belirtilmiş işlerini yürütmek üzere, o köyde ya da mahallede oturanlarca seçim yoluyla göreve getirilmiş kimseye “muhtar” deniyor.
Yerel yönetimler seçimlerinde belediye başkanı, belediye meclis üyelerinin yanı sıra muhtar seçmek için de oy kullanılıyor.
Çok sayıda görevi bulunan muhtar kaymakamlığa bağlı olarak görevlerini yerine getiriyor.
Muhtarlığın yetki ve sorumlulukları artmasının yanı sıra, maaş, emeklilik hakkı, muhtarlık evinin yapılması, Cumhurbaşkanı tarafından külliyeye davet edilmesi, yurt dışına tarihi-turistik seyahate gönderilmesi ve en önemlisi de ömür boyu silah taşıma hakkı verilmesi seçilmek isteyenlerin sayısında artışa yol açıyor.
Cazibeli meslek haline gelen muhtarlık için Hacılar İlçemizde daha şimdiden aday patlaması yaşanıyor.
Her muhtarlık bölgesi için 3-5 adayın olabileceğini varsayarsak yarışa katılacak muhtar adayı sayısının 40-50 civarında olması bekleniyor.
Bize de adaylara şimdiden başarılar dilemek kalıyor.

Muhtarlığın Tarihçesi :
Günümüzde olan şekli ile muhtarlık birimlerinin temelleri ilk olarak 1829 senesinde İstanbul'da atılmıştır. İkinci Mahmut'un Yeniçeri Ocağı'nı ortadan kaldırması sonucu Yeniçerilerin yokluğunda tehlikeye meydan vermemek ve küçük birimlerin güvenliğini koruyabilmek için muhtarlık teşkilatını kurmuştur. 19 Yüzyılda devlet halk ilişkilerinin iyileştirilmesi amacıyla merkezi idarenin bir parçası olarak bazı yardımcı mahalli örgütler kurulmuştur. Mahalle muhtar ve ihtiyar heyetleri de bu kuruluşlardandır. 1864 Tarihli Vilayet Nizamnamesi ile hukuk sistemimiz içinde yer alan mahalle muhtarlığının kanunların ve emirlerin ilanı, tebligatta ve vergi toplamada idareye yardımcı olmak, yaralama, öldürme olaylarının haber verilmesi gibi görevleri vardır.(Bunlar, bugünkü görevlerinin de temelidir.)
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyetleri, 1913 tarihli İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanunu ile kaldırılmış olduğu halde, varlıklarını mahallelerdeki kamu hizmetlerinin bir gereği olarak 1933 yılına kadar fiilen sürdürmüşlerdir. Bu tarihte çıkartılan 2295 sayılı kanunla varlığı sona erdirilen kuruluşun görevlerini, devletin tayin ettiği kişi, zabıta ve belediye gibi bazı kuruluşların yapması öngörülmüştür. Ancak, on yıllık bir uygulama mahalle muhtarlığının boşluğunun doldurulmasının mümkün olmadığı görüldüğünden, 1944atarihli ve 4541sayılı Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetlerinin Teşkiline Dair Kanun ile Kanunun uygulama şekil ve esaslarına dair 1945 tarihli tüzük çıkarılmıştır ve bugünkü şeklini almıştır.
Türkiye'de yaklaşık 17 bin mahalle muhtarı ve 36 bin köy muhtarı olmak üzere toplamda yaklaşık 53 bin adet muhtarın olduğu bilinmektedir.

1834 Tarihli Kayseri Temettuat Defteri'ne Göre:
Hacılar karyesi bu tahririn yapıldığı sırada (1834); Yukarı Mahalle, Orta Mahalle ve Aşağı Mahalle olmak üzere üç küçük idarî birimden oluşmaktadır. O tarihte Hacılar karyesinin her mahallesinde bir cami, bir imam, bir muhtar ve bir de muhtar yardımcısının varlığı ve bunların isimlerinin zikredildiği görülmektedir.
Yukarı mahalle:
Devecioğlu Ahmet Efendi – İmam, Emir Mustafa oğlu Hacı Memiş – 1. Muhtar , Poturoğlu  Hasan – 2. Muhtar
Orta  Mahalle:
Hacı Şeyh Efendi – İmam , Karagözoğlu Hacı Mehmet Ağa – 1. Muhtar , Köseoğlu Mehmet- 2. Muhtar
Aşağı Mahalle:
Hacı Ahmet Efendi – İmam, Kördelioğlu Ahmet – 1. Muhtar , İsaoğlu Mehmet – 2. Muhtar 
Bu verilere göre 18.yy ait kayıtlara göre Hacılar, 2150 nüfusuyla kayserinin en kalabalık merkez köylerinden biri olduğu görülmektedir.
1913-1924 Osmanlıdan Cumhuriyete Geçiş döneminde;
 Bu dönemde, Pıskıl Hoca ( Mustafa Mutlu ) nüfus işlemleri, askerlik işlemleri, asayiş işleri v.s. muhtar ve ihtiyar heyetinin üstlendiği görevleri Devlet adına yerine getirmiştir. Resmi anlamda muhtar olmasa bile, fiilen muhtar, hatta daha da yetkiliymiş.
19.yy ikinci yarısına ait kayıtlarında;
 Hacılarda Yukarı, Aşağı, Orta ve Bölük mahalleleri olmak üzere dört adet mahalle bulunmaktadır. Bu mahalleler içerisinde nüfus yoğunluğu bakımından 229 hane ile en kalabalık olan Aşağı Mahalledir. En küçük mahalle ise 48 hane nüfus bulunan Bölük Mahallesidir. Önceleri Yukarı Mahalleye dâhil olan bu yer, burada oturan halkın kendi arzularıyla bölünmelerinden teşekkül etmiş bir mahalledir. Bölündüklerinden dolayı da Mahallenin adı Bölük Mahallesi olarak kalmıştır. Yukarı Mahalle 174 hane olup köyün ikinci büyük mahallesidir. Orta Mahallede 165 hane bulunmaktadır. 
Türkiye Cumhuriyetinin yeniden yapılanmasıyla birlikte;
Hacılar Karyesi yerine Hacılar Köyü kullanılmış, 
“Hacılar Köy Odası”nın yerini “Muhtar Evi” almıştır.
Nahiye Müdürü yerini İlçe Kaymakamı almıştır.
Muhtar İhtiyar Meclisi-Heyeti yerini Muhtar Azası almıştır.
Günümüze Gelindiğinde;
Bugün itibariyle nüfusu 12426'dır.12 mahallesi vardır. Akdam Mahallesi 885, Akyazı Mahallesi 1441, Aşağı Mahalle 1346, Beğendik Mahallesi 1310, Erciyes Mahallesi 1718, Hürmetci Mahallesi 178, Karpuzsekisi Mahallesi 751, Orta Mahalle 372, Sakarçiftliği Mahallesi 295, Yediağaç Mahallesi 472, Yeni Mahalle 1682, Yukarı Mahalle 1976.

Geçmişten Günümüze Muhtarlarımız ( Cumhuriyet Dönemi ) 
Akdam Mahallesi, 
Sıtkı Gürlaş, İbrahim Aktaş, Zafer Gürlaş
 Akyazı Mahallesi, 
Mustafa Bebütoğlu, Osman Kış, İbrahim Yılmaz, Şeref Eldem, Metin Ceyhan
Aşağı Mahalle, 
Hasan Hüseyin Yılmaz, Nasıf Mercimek, Hacı Mehmet Nazlı, Hasan Aktaş, Mustafa Egi, Şükrü Yıldırım, Yavuz Mutlu  
Beğendik Mahallesi,
 Nafiz Özdemir, Mahmut Günek
Erciyes Mahallesi,
 Hamit Aysu, Şeref Demirel
Hürmetci Mahallesi,
 Hilmi Kemer, İlyas Kemer, Hamdi Şamlı, Muammer Kemer, Muharrem Kemer,
Karpuzsekisi Mahallesi,
 Seyfi Yılmaz, Mehmet Küçük, Hayrullah Aslı, Hacı Mehmet Şafak, Ali Bacak, Mustafa Koçak, Hamdi Tarla, Zekeriya Küçük, Kadir Açıkgöz
 Orta Mahalle, 
Hasan Hüseyin Fidan, Mehmet Doğan, Mustafa Karaca, Cevdet Sağlamtaş, Hüseyin Bozdağ, Hamdi Burcu, Recep Aykut, Salih Aykut, Osman Guman
 Sakarçiftliği Mahallesi,
 Seyit Mehmet Türkmen, Mustafa Demirci, İbrahim Demirci, İsmail Dede, Kadir Muslu, Mustafa Arif Demir, Hasan Çiflikçi 
Yediağaç Mahallesi,
 Fevzi Kuş, Yusuf Yılmaz
Yeni Mahalle,
 İsmail Küçük, Ramazan Cingil 
 Yukarı Mahalle, 
Mehmet Baktır, Mustafa Gürbüz, Seyfi Baktır, İsmail Çatal, Seyit Ahmet Baktır, Ahmet Herdem, Şerafettin Baktır, Ömer Günek

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve hacilarhabergazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.